De bestrijding van de eikenprocessierupsen bij bedrijven vraagt een heel andere benadering dan bij particulieren. Wettelijk gezien heeft een bedrijf immers bepaalde verplichtingen i.v.m. de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers.
De bestrijding van de eikenprocessierups op uw bedrijf valt daar ook onder. Door de grootte van de plaag in de voorbije jaren, kennen uw werknemers, klanten en leveranciers de eikenprocessierupsen en de mogelijke overlast van eiken op of dichtbij uw bedrijf.
Om deze overlast te voorkomen kan u kan beter niet afwachten maar preventief handelen, door het opmaken van een volledig “plan van aanpak”.
Dit omvat het opstellen van een SOP “standaard operatieprocedure” bij de aanwezigheid van eikenprocessierupsen op uw bedrijf: monitoring, inventarisatie, risicoanalyse, preventief en curatief handelen, informatie verstrekken aan mensen die in contact kunnen komen met de rupsen en hun brandharen, EHBO voor besmette personen en het de contamineren van ruimten en installaties op een correcte en veilige manier.
Wij kunnen u helpen met:
- Het opstellen van taak-risicoanalyse waar mogelijk contact met brandharen van rupsen kan optreden.
- Het opmaken van informatie procedures voor de betrokken personen.
- Het monitoren van de plaag door het plaatsen van feromonenvallen en deze te ontleden.
- Het preventief spuiten van de bomen.
- Het curatief verwijderen.
- Het formuleren van voorstellen om de overlast naar de volgende jaren te verminderden door de aanwezigheid van natuurlijke predatoren te verbeteren en de leef- en groeiomstandigheden van de eikenprocessierupsen te beïnvloeden en zo de plaagdruk te verminderen.
Indien nodig komen wij ter plaatse om de situatie te beoordelen en om samen met u een plan van aanpak en een budget op te maken. Van De Velde & Van Aert heeft de kennis en expertise in huis om u in deze bij te staan.
Hierna vindt u informatie over de mogelijke stappen in een “plan van aanpak”. Reeds jaren hebben wij bij Van De Velde & Van Aert, een voortrekkersrol in de bestrijding, en het zoeken naar de nieuwste en meest efficiënte manieren om de plaag aan te pakken. Waar nodig zetten wij onze eigen procedures op en ontwikkelen wij machines om het rendement te vergroten. Zo minimaliseren we ook onze ecologische voetafdruk.
Mogelijke stappen in een plan van aanpak:
1. Het opstellen van een taak-risicoanalyse
Het opstellen van een taak-risicoanalyse is belangrijk om te kunnen oplijsten wie bij welke werkzaamheden in contact komt met de rupsen en in welke mate, zodat er preventieve maatregelen kunnen worden uitgewerkt om het gevaar te verminderen.
Daarvoor gebruiken wij de methode van Fine & Kinney. Deze wordt algemeen in de industrie gebruikt en omvat alle punten die nodig zijn voor een correcte veiligheidsanalyse, een onderdeel van een taak-risicoanalyse (TRA). Deze methode gaat waarschijnlijkheid, ernst en blootstelling combineren en een risicofactor bepalen. Indien deze risicofactor boven een bepaalde waarde komt is actie vereist.
Een praktisch voorbeeld een vorklift chauffeur rijdt dagelijks veelvuldig onder eiken; dus onderzoeken wij::
- Waarschijnlijkheid (de kans dat er haren of rupsen die op grond gevallen zijn opdwarrelen bij het rijden en in de ogen of op de huid of kleding terugkomen is groot)
- Ernst (de kans dat er allergische reacties optreden is groot)
- Frequentie (de chauffeur passeert verschillende malen per dag)
In deze case zijn mogelijke oplossingen het veranderen van de route, het nat houden van de omgeving door sproeiers en een gesloten vorklift. Deze maatregelen zouden de kans op een incident met al dan niet LTA (ongeval met werkverlet) kunnen verminderen.
2. Informatie procedures voor de betrokkenen opstellen
Dit kan gebeuren door een mailing, het opmaken van posters en banners en informatiebrochures, rekening houdend met de noden van uw bedrijf.
3. Het monitoren van de plaag
Dit kan door in de winter boven in de bomen de eipakketten te tellen. Dit is een dure en tijdrovende methode die vooral voor doorgedreven onderzoek wordt toegepast en eigenlijk een onderdeel zou moeten zijn van een groot (provinciaal) geheel waar een algemeen plan van aanpak wordt uitgewerkt.
Het hangen van ferormoonvallen in juli en september waarin de uitgevlogen vlinders worden gevangen en zo een telling toelaten van het aantal vlinders per val. Deze methode is een vorm van inventarisatie en zal de plaagdruk ondanks de zaken die u leest op het internet en sociale media weinig tot niet beïnvloeden. Bestrijding via deze methode is wettelijk niet toegestaan. Afvangen met feroromoon is enkel toegestaan ter inventarisatie.
4. Preventief spuiten
Dit is één van onze sterktes. Door onze jarenlange ervaring hebben wij onze SOP’s en de gebruikte machines zó aangepast dat wij hier een leidende rol spelen en dat wij ons hier onderscheiden door een zeer hoog rendement en uitstekend resultaat.
Onze proces-technische achtergrond gecombineerd met de kennis van de technologie die op de markt voorhanden is, heeft ertoe geleid dat de wij door een zelfontworpen (en gepatenteerde) intelligente sturing alle parameters van het spuiten kunnen instellen zodat de ecologische voetafdruk en ook uw factuur zo laag mogelijk blijft. Het spuiten zelf is een redelijk technische aangelegenheid die strikt omschreven is in de regelgeving die door ons nauwlettend wordt gevolgd.
Bestrijden d.m.v. een nevelspuit kan met onze grote machine (tractor gedragen +-180pk) of door onze compacte machine (ook hier weer eigen ontwerp) dat op zijn rupsonderstel en door zijn kleine afmeting ook op de kleinste plaatsen kan komen en indien nodig via een afrolbare slang de werken kan uitvoeren. Dit is ten opzichte van het curatief behandelen vele malen eenvoudiger. De voorbije jaren hadden wij hiermee een efficiëntie van bijna 100%. De laatste jaren ziet men veranderingen in de metamorfose met als gevolg dat de rupsen niet meer simultaan overgaan in de verschillende fasen maar ook tot 2 jaar kunnen rusten onder de grond. De bestrijding door bladbespuiting kan dan ook best gecombineerd worden met eventueel curatief behandelen en of het bevorderen van natuurlijke vijanden.
In ieder geval is het preventief spuiten momenteel de meest efficiënte manier en de eerste stap om de overlast van de eikenprocessierups in uw bedrijf aan te pakken.
Technische omschrijving van het spuiten:
Bestrijding met bacteriepreparaten (op basis van Bacillus thuringiensis, Bt) kan het beste worden uitgevoerd als de rups in het tweede of derde larvestadium is, wanneer de rups nog geen brandharen heeft. Het middel wordt met een lucht ondersteunde boomnevelspuit (>300 m3 luchtdebiet) tot in de bovenste kroonhelft gespoten, waardoor de bladeren ook hoog in de boom met kleine druppeltjes gelijkmatig aan boven- en onderzijde worden bedekt. Het gebruik van een elektrostaat en spuitkoppen die een fijne druppel produceren, beperkt drift en verspilling van het middel. Voor een goed effect moeten de bomen ca. 40-50% bladontplooiing te hebben. Als er minder bladontplooiing is, dan blijven te veel later ontplooiende bladeren onbehandeld. Er mag bij de behandeling niet te veel wind staan (gemiddeld bij voorkeur minder dan 3 m/sec). Het biologische middel wordt afgebroken door afspoeling door regen, en door UV–licht. Tot een periode van 1 tot 7 dagen blijft het middel voldoende effectief. Een optimale werking vindt plaats bij 15˚C dag-/gewastemperatuur. De bespuitingen kunnen zowel overdag als ’s nachts plaats vinden. Idealiter wordt de spuitbehandeling uitgevoerd in een periode van heldere dagen waarbij de zon schijnt en de jonge rupsen actief zijn. Rupsen zijn dan – ook ’s nachts bij temperaturen lager dan 15˚C – vraatzuchtiger en krijgen zo meer blad met Bt binnen. Het mag niet regenen direct na toepassing. Normaliter is het middel op het blad regenvast één uur na behandeling.
5. Curatief bestrijden
Curatief verwijderen is nodig indien er overlast is of indien er visueel nesten worden waargenomen. Het is mogelijk dat er toch nog enkele nesten komen na een preventieve behandeling of indien er niet gespoten is na besmetting in het vorige jaar. Het curatief behandelen bestaat erin om de nesten te verwijderen. Twee factoren zijn hierbij belangrijk: de hoogte van de bomen en de wijze van bestrijding.
Het curatief bestrijden gebeurt van kort tot zeer kortbij. Indien de nesten zich hoog in de boom bevinden moet de bestrijder zich ook tot op die hoogte begeven. Dit kan met een ladder (tot op een hoogte van +-8m) of met een hoogwerker (bij ons tot op een hoogte van 40m). De hoogwerkers die wij hiervoor inschakelen zijn zeer divers: van hoogwerkers op een vrachtwagen onderstel tot spinhoogwerkers voor kwetsbare ondergronden. Het type hoogwerker is steeds afhankelijk van de plaatselijke situatie (ondergrond, hoeveelheid bomen, nesten en werkhoogte). Ook kunnen wij indien de nesten niet anders bereikbaar zijn boomklimmers inschakelen. De manier om de nesten te bestrijden is plukken, branden of zuigen.
Plukken
Om de nesten te plukken dient de bestrijder zich dicht tot zeer dicht bij de neten te begeven, dit kan laag bij de grond met een ladder of hoger in de boom met een hoogtewerker, waar geen hoogtewerker kan komen is de inzet van boomklimmers vereist. Dit wordt door ons afgeraden daar het zeer arbeidsintensief is.
Het is bij deze methode niet mogelijk om de nesten in hun geheel te verwijderen zonder dat er brandharen wegvliegen of vallen. Deze methode wordt door ons enkel gebruikt voor onderzoeksdoeleinden.
Branden
Om de nesten weg te branden kan dit vanop de grond tot ongeveer 8m, hoger dient men een hoogtewerker te gebruiken, waar dit niet kan is de inzet van boomklimmers vereist. Dit wordt minder en minder toegepast daar hierbij nog steeds de kans bestaat dat er een beperkte hoeveelheid haren verspreid wordt zelfs indien het wordt uitgevoerd door iemand met ervaring.
Deze werkwijze wordt door ons nog wel gebruikt op plaatsen waar er geen alternatief is. (Het is voor een boomklimmer op meer dan 20 m hoogte moeilijk om een zuigslang zó hoog te trekken). Bovendien kan de boom worden beschadigd en is er in de warme zomermaanden kans op brand.
Zuigen
Om nesten weg te zuigen kan men vanop de grond tot ongeveer een 6m geraken, hoger is een hoogtewerker nodig, kan dit niet is de inzet van boomklimmer vereist. Momenteel bestaan er kleine mobiele zuiginstallaties die door middel van een HEPA-systeemfilter de haren volledig filteren en opslaan. Dit zorgt ervoor dat het hele nest, inclusief alle brandharen, volledig wordt opgezogen en afgevoerd.
De nesten en rupsen worden opgezogen in hiervoor speciaal ontwikkelde biologisch oplosbare zakken. Deze zakken worden op de correcte manier als dierlijk gevaarlijk afval verwerkt. Het toepassen van deze werkmethode zorgde voor een aanzienlijke vermindering van het aantal incidenten.
Processierupsen
Zoekt u een partner voor het bestrijden van eikenprocessierupsen?
Boomverzorging
Is uw boom aan verzorging toe?